Ο πρώην πρόεδρος της Πολωνίας και βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης Λεχ Βαλέσα, μαζί με άλλους 38 πρώην πολιτικούς κρατούμενους του κομμουνιστικού καθεστώτος της Πολωνίας, απαιτούν οι ΗΠΑ να τιμήσουν το Μνημόνιο της Βουδαπέστης μετά τη συνάντηση Τραμπ-Ζελένσκι, απευθύνοντας ανοικτή επιστολή προς τον Πρόεδρο Τραμπ. Η επιστολή έχει ως εξής:
Εξοχώτατε κ. Πρόεδρε,
Παρακολουθήσαμε την κάλυψη της συνομιλίας σας με τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι με απογοήτευση και αποστροφή. Θεωρούμε προσβλητική την προσδοκία σας να επιδεικνύεται σεβασμός και ευγνωμοσύνη για την υλική βοήθεια που παρείχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες στην Ουκρανία που πολεμά τη Ρωσία. Η ευγνωμοσύνη οφείλεται στους ηρωικούς Ουκρανούς στρατιώτες που έχυσαν το αίμα τους για την υπεράσπιση των αξιών του ελεύθερου κόσμου. Είναι αυτοί που, για περισσότερα από 11 χρόνια, πεθαίνουν στην πρώτη γραμμή του μετώπου στο όνομα αυτών των αξιών και της ανεξαρτησίας της πατρίδας τους που δέχεται επίθεση από τη Ρωσία του Πούτιν.
Δεν καταλαβαίνουμε πώς ο ηγέτης μιας χώρας που είναι το σύμβολο του ελεύθερου κόσμου μπορεί να μην το βλέπει αυτό.
Την απογοήτευσή μας προκάλεσε επίσης το γεγονός ότι η ατμόσφαιρα στο Οβάλ Γραφείο κατά τη διάρκεια αυτής της συζήτησης μας θύμισε εκείνη που θυμόμαστε καλά από τις ανακρίσεις της Υπηρεσίας Ασφαλείας και από τις αίθουσες των κομμουνιστικών δικαστηρίων. Εισαγγελείς και δικαστές εντεταλμένοι από την πανίσχυρη κομμουνιστική πολιτική αστυνομία μας εξηγούσαν επίσης ότι αυτοί ήταν που είχαν όλα τα χαρτιά στα χέρια τους και εμείς δεν είχαμε κανένα. Απαιτούσαν να σταματήσουμε τις δραστηριότητές μας, υποστηρίζοντας ότι χιλιάδες αθώοι άνθρωποι υπέφεραν εξαιτίας μας. Μας στερούσαν τις ελευθερίες και τα πολιτικά μας δικαιώματα επειδή αρνούμασταν να συνεργαστούμε με τις αρχές και να τους δείξουμε ευγνωμοσύνη. Είμαστε σοκαρισμένοι που αντιμετωπίσατε τον Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι με παρόμοιο τρόπο.
Η ιστορία του 20ού αιώνα δείχνει ότι κάθε φορά που οι Ηνωμένες Πολιτείες ήθελαν να κρατήσουν αποστάσεις από τις δημοκρατικές αξίες και τους Ευρωπαίους συμμάχους τους, κατέληγαν να θέτουν τον εαυτό τους σε κίνδυνο. Αυτό έγινε κατανοητό από τον πρόεδρο Γούντροου Ουίλσον, ο οποίος αποφάσισε την είσοδο των Ηνωμένων Πολιτειών στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το 1917. Αυτό έγινε κατανοητό από τον πρόεδρο Φραγκλίνο Ντελάνο Ρούσβελτ, ο οποίος αποφάσισε μετά την επίθεση στο λιμάνι του Περλ τον Δεκέμβριο του 1941 ότι ο πόλεμος για την υπεράσπιση της Αμερικής θα διεξαγόταν όχι μόνο στον Ειρηνικό, αλλά και στην Ευρώπη, σε συμμαχία με τις χώρες στις οποίες επιτέθηκε το Τρίτο Ράιχ.
Θυμόμαστε ότι χωρίς τον πρόεδρο Ρόναλντ Ρίγκαν και την αμερικανική οικονομική δέσμευση, η κατάρρευση της σοβιετικής αυτοκρατορίας δεν θα ήταν δυνατή. Ο πρόεδρος Ρίγκαν είχε επίγνωση των δεινών εκατομμυρίων σκλαβωμένων ανθρώπων στη Σοβιετική Ρωσία και στις χώρες που κατακτήθηκαν από αυτήν, συμπεριλαμβανομένων χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων που πλήρωσαν την ελευθερία με τη θυσία τους για την υπεράσπιση των δημοκρατικών αξιών. Το μεγαλείο του έγκειται, μεταξύ άλλων, στο γεγονός ότι αποκάλεσε χωρίς δισταγμό την ΕΣΣΔ «Αυτοκρατορία του Κακού» και την αντιμετώπισε αποφασιστικά. Νικήσαμε, και ένα άγαλμα του προέδρου Ρόναλντ Ρίγκαν στέκεται σήμερα στη Βαρσοβία απέναντι από την πρεσβεία των ΗΠΑ.
Κύριε Πρόεδρε, η υλική βοήθεια – στρατιωτική και οικονομική – δεν μπορεί να αποτελέσει ισοδύναμο για το αίμα που χύθηκε στο όνομα της ανεξαρτησίας και της ελευθερίας της Ουκρανίας, της Ευρώπης και ολόκληρου του ελεύθερου κόσμου. Η ανθρώπινη ζωή είναι ανεκτίμητη- η αξία της δεν μπορεί να μετρηθεί με χρήματα. Οφείλεται ευγνωμοσύνη σε εκείνους που κάνουν τη θυσία του αίματος και της ελευθερίας. Για εμάς, τους ανθρώπους της Αλληλεγγύης, πρώην πολιτικούς κρατούμενους του κομμουνιστικού καθεστώτος που υπηρετούσε τη Σοβιετική Ρωσία, αυτό είναι προφανές.
Καλούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες να τιμήσουν τις εγγυήσεις που έδωσαν μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο στο Μνημόνιο της Βουδαπέστης το 1994, το οποίο περιελάμβανε ρητά τη δέσμευση να υπερασπιστούν το απαραβίαστο των συνόρων της Ουκρανίας με αντάλλαγμα την παράδοση του αποθέματος πυρηνικών όπλων της. Οι εγγυήσεις αυτές είναι άνευ όρων: δεν υπάρχει ούτε μια λέξη για την αντιμετώπιση της βοήθειας αυτής ως οικονομικής ανταλλαγής.
Λεχ Βαλέσα, πρώην πολιτικός κρατούμενος, ηγέτης της Αλληλεγγύης, πρόεδρος της Τρίτης Δημοκρατίας της Πολωνίας
[Ακολουθούν 38 επιπλέον υπογράφοντες, όλοι πρώην πολιτικοί κρατούμενοι και ακτιβιστές της Αλληλεγγύης]
