Όταν ο αυταρχικός ηγέτης μιας αναθεωρητικής δύναμης, που εισβάλει σε γείτονές της, λέει «ευχαριστώ» στον πρόεδρο της υπερδύναμης, δεν πρόκειται για διπλωματία, αλλά για αίσθηση δικαίωσης του δόγματος ότι η ισχύς φτιάχνει κανόνες.
Γράφει ο Λουκάς Βελιδάκης
Τώρα που ο Πούτιν ξέρει ότι με κολακείες και «ευχαριστώ κύριε πρόεδρε» μπορεί να μανιπιουλάρει τον Τραμπ, ο «έρωτάς» τους ξεδιπλώνεται σε δημόσια θέα.
Από το Μινσκ, ο Ρώσος πρόεδρος δήλωσε ευθέως ότι χάρη στον Τραμπ οι σχέσεις Ρωσίας–ΗΠΑ «αρχίζουν να εξομαλύνονται». Επανέλαβε ότι τον «σέβεται βαθιά» και είναι έτοιμος να τον συναντήσει. Μίλησε σαν άνθρωπος που έχει πάρει αυτό που θέλει – ή τουλάχιστον έχει πειστεί ότι το παίρνει.
Ο Πούτιν επενδύει σε ευκαιρίες κι ο Τραμπ του προσφέρει μια σπάνια: νομιμοποίηση χωρίς παραχωρήσεις, συνεννόηση χωρίς κόκκινες γραμμές, επιρροή χωρίς αντίκρισμα κόστους. Ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος που δεν βλέπει το ΝΑΤΟ ως ασπίδα της Δύσης αλλά ως οικονομική επιβάρυνση ή έστω ευκαιρία για μπίζνες. Ο πρώτος που αντιμετωπίζει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία όχι ως γεωπολιτικό έγκλημα, αλλά ως θέμα διαπραγμάτευσης και ευκαιρία για μπίζνες.
Για τον Πούτιν, ο Τραμπ είναι ιδανικός συνομιλητής γιατί δεν έχει ιστορική μνήμη, θεσμικά αντανακλαστικά, ούτε γεωπολιτικό βάθος. Θέλει να νικάει στη στιγμή, ασχέτως του τι χάνει σε βάθος χρόνου. Να ακούει σε λούπα «thank you, mister President». Να τον προτείνουν για το Νόμπελ Ειρήνης, διότι στο μυαλό του το αξίζει ως απόδειξη του «πεπρωμένου» του, να σώσει τον κόσμο…
Δεν τον ενδιαφέρει τι μένει όρθιο στο τέλος – μόνο να φανεί ότι εκείνος νίκησε. Φωτιά και τσεκούρι στους losers.
Κι όσο ο Τραμπ νιώθει ότι ο Πούτιν τον αναγνωρίζει, τον θαυμάζει ή τον χρειάζεται, δεν έχει λόγο να του αντισταθεί. Είναι μια σχέση εξουσίας, όχι ισοτιμίας. Πασπαλισμένη με πορτοκαλί ματαιοδοξία.
Σε αυτό το σκηνικό, προς το παρόν η Ευρώπη κοιτάει. Ή, χειρότερα, προσπαθεί να καλοπιάσει τον Τραμπ σαν να είναι κακομαθημένος 12χρονος που θέλει χάδι και κουλάντρισμα. Αντί για πολιτική, κάνει ψυχολογική διαχείριση – δίνει έμφαση στο behavioral aspect κι όχι στην ουσία.
Και το πιο ανησυχητικό: Όταν ο αυταρχικός ηγέτης μιας αναθεωρητικής δύναμης, που εισβάλει σε γείτονές της, λέει «ευχαριστώ» στον πρόεδρο της υπερδύναμης, δεν πρόκειται για διπλωματία, αλλά για αίσθηση δικαίωσης της λογικής των ισχυρών – του δόγματος ότι η ισχύς φτιάχνει κανόνες, πως νόμος είναι η βούληση του εισβολέα. Κι όποιος τους αμφισβητεί μοιάζει αφελής.
