Αποκαλυπτικά στοιχεία για την δράση του Πατριαρχείου Μόσχας στην Ευρώπη έφερε στην δημοσιότητα η UNITED24 Media σε συνεργασία με τον οργανισμό OSINT Molfar. Η Molfar Intelligence Firm (Molfar Limited) είναι μια υπηρεσία από την Ουκρανία, που ειδικεύεται στη συλλογή πληροφοριών και στις έρευνες OSINT. Διεξάγει εμπορικές έρευνες για επιχειρήσεις στους τομείς της πληροφορικής, της αεροδιαστημικής και της άμυνας, της τεχνολογίας και της καινοτομίας.
Τα στοιχεία οδηγούν στην ύπαρξη ενός πιθανού δικτύου κατασκοπείας, που λειτουργεί με το προσωπείο της Ορθόδοξης Εκκλησίας Ρωσίας -Πατριαρχείο Μόσχας (ROC) σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. Τα ευρήματα δείχνουν ότι σημεία λατρείας ενδέχεται στην πραγματικότητα να λειτουργούν ως στρατηγικές βάσεις για ρωσικές κατασκοπευτικές δραστηριότητες, προκαλώντας σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια ευρωπαϊκών κρατών. Το πρώτο μέρος της έρευνας καλύπτει τη Σουηδία, τη Νορβηγία, τη Φινλανδία, τις Κάτω Χώρες και την Τσεχία.
Σύμφωνα με την έρευνα Ρωσικοί Ορθόδοξοι ναοί χτίζονται συστηματικά κοντά σε ευαίσθητες τοποθεσίες σε όλη την Ευρώπη. Στο Västerås (Βεστερός) της Σουηδίας, για παράδειγμα, ο ναός της Παναγίας του Καζάν βρίσκεται σε απόσταση μόλις 4 χιλιομέτρων από εργοστάσιο καυσίμων αεροδρομίου και 500 μέτρων από υποσταθμούς ηλεκτρικής ενέργειας. Αξιοσημείωτο είναι ότι η ανέγερσή της χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από τη Rosatom, τη ρωσική κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας, στοιχείο που υποδεικνύει πιθανή κρατική εμπλοκή.
Ο ειδικός σε θέματα άμυνας στο Σουηδικό Πανεπιστήμιο Άμυνας, Markus Göransson , προειδοποιεί ότι στρατιωτικές ασκήσεις κοντά στο αεροδρόμιο μπορεί να βρίσκονται υπό παρακολούθηση από τον ναό. Το φαινόμενο αυτό δεν περιορίζεται στη Σουηδία, καθώς παρόμοια παραδείγματα εντοπίζονται σε πόλεις όπως η Ουψάλα, η Στοκχόλμη, το Γκέτεμποργκ και άλλες, ναοί χτίζονται δίπλα σε εργοστάσια, λιμάνια, πρεσβείες και ορυχεία.
Κρεμλίνο και ρωσική κατασκοπεία
Οι υποψίες ενισχύονται από ενδείξεις άμεσης διασύνδεσης με ρωσικούς κρατικούς φορείς. Ο εφημέριος της ενορίας του Βεστερός, Παβέλ Μακαρένκο, φέρεται να έχει τιμηθεί από τη ρωσική Υπηρεσία Εξωτερικής Πληροφόρησης (SVR), ενώ ο ναός του συνδέεται άμεσα με τη Rosatom. Αυτό εγείρει ερωτήματα για το αν οι θρησκευτικοί αυτοί ηγέτες είναι εν γνώσει τους εμπλεκόμενοι ή απλώς χρησιμοποιούνται ως πιόνια σε μια ευρύτερη στρατηγική κατασκοπείας.
Η πρακτική χρήσης των ναών της ROC για κατασκοπευτικούς σκοπούς έχει ιστορικό βάθος, καθώς ανάγεται στη σοβιετική εποχή, όταν ορθόδοξες κοινότητες στο εξωτερικό λειτουργούσαν ως κάλυψη για πράκτορες. Το φαινόμενο αυτό φαίνεται να εξελίσσεται σήμερα σε ένα πιο εκλεπτυσμένο δίκτυο υπό το καθεστώς Πούτιν.
Οι σουηδικές υπηρεσίες πληροφοριών εκφράζουν έντονη ανησυχία, ιδιαίτερα μετά την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Η παρουσία ενός ναού συνδεδεμένου με το Κρεμλίνο κοντά στο αεροδρόμιο του Βεστερός έχει αυξήσει την ένταση. Ο υπεύθυνος του πύργου ελέγχου, Andreas Nyqvist, δήλωσε ανήσυχος για ενδεχόμενες απειλές κατά της εθνικής ασφάλειας, ενώ και η υπερβολικά ψηλή στέγη του ναού πυροδοτεί υποψίες για πιθανή χρήση της ως παρατηρητήριο.
Η έρευνα της UNITED24 Media, με τη συμβολή του OSINT οργανισμού Molfar, καλεί σε αναθεώρηση της στρατηγικής τοποθέτησης των ρωσικών ορθόδοξων ναών στην Ευρώπη. Καθώς τα στοιχεία συσσωρεύονται, το ερώτημα παραμένει: χρησιμοποιούνται αυτοί οι ιεροί χώροι ως «ιερό κάλυμμα» για τις γεωπολιτικές φιλοδοξίες της Ρωσίας;
H δημοσιογράφος Smriti Singh έγραψε στο tfiglobalnews.com ένα εκτενές ρεπορτάζ , με τίτλο “Russia’s Church of Spies? Sweden Investigates Orthodox Site Near NATO Airbase (Η Εκκλησία των Κατασκόπων της Ρωσίας; Η Σουηδία ερευνά ορθόδοξο χώρο κοντά σε αεροπορική βάση του ΝΑΤΟ)” . Το ρεπορτάζ παρατίθεται:
Σε ένα γραφικό σουηδικό λιβάδι έξω από την πόλη Västerås βρίσκεται μια ξύλινη ρωσική ορθόδοξη εκκλησία με τρούλο κρεμμυδιού. Για έναν περιστασιακό παρατηρητή, μοιάζει με έναν γαλήνιο τόπο λατρείας φωλιασμένο στη φύση. Αλλά οι σουηδικές μυστικές υπηρεσίες βλέπουν κάτι πολύ πιο ανησυχητικό: ένα πιθανό φυλάκιο στο εγχειρίδιο υβριδικού πολέμου της Ρωσίας.
Μόλις 300 μέτρα από το στρατηγικά ζωτικής σημασίας αεροδρόμιο της Στοκχόλμης-Västerås, η εκκλησία της Παναγίας του Θεού του Καζάν έχει τεθεί υπό έντονο έλεγχο. Οι σουηδικές υπηρεσίες ασφαλείας πιστεύουν ότι η εκκλησία – που χτίστηκε από το ευθυγραμμισμένο με το Κρεμλίνο Πατριαρχείο Μόσχας – μπορεί να χρησιμεύει ως πλατφόρμα για επιχειρήσεις κατασκοπείας και επιρροής στη σκανδιναβική χώρα.
Ένας ναός χτισμένος πάνω σε κόκκινες σημαίες
Η κατασκευή του ναού προκάλεσε ανησυχίες πολύ πριν ολοκληρωθεί στα τέλη του 2023. Εγκρίθηκε παρά τους περιορισμούς ζωνών που περιορίζουν το ύψος του κωδωνοστασίου λόγω της εγγύτητας σε ένα αεροδρόμιο – μια λεπτομέρεια που κατά κάποιο τρόπο παραβλέφθηκε – η δομή των 22 μέτρων δεσπόζει τώρα λίγο πέρα από την περίμετρο του τρίτου μεγαλύτερου διαδρόμου της Σουηδίας, κάποτε αεροπορική βάση της εποχής του Ψυχρού Πολέμου και τώρα κόμβος δραστηριότητας του ΝΑΤΟ.
Η τοπική δημοσιογράφος Mikaela Lundblad ήταν από τους πρώτους που ερεύνησαν την υπόθεση. «Υπήρχαν κόκκινες σημαίες από την αρχή», είπε, επισημαίνοντας την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και τις αυξημένες προειδοποιήσεις από τη σουηδική υπηρεσία πληροφοριών SAPO.
Αυτή η υποψία έχει έκτοτε σκληρύνει σε επίσημη ανησυχία. Η SAPO δήλωσε στα τέλη του 2023 ότι το Πατριαρχείο Μόσχας στη Σουηδία χρησιμοποιήθηκε από τη Ρωσία για τη «συλλογή πληροφοριών και τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων που απειλούν την εθνική ασφάλεια».
Η τοποθεσία του ναού δεν είναι μόνο περίεργη – είναι στρατηγική. Το Västerås βρίσκεται στην άκρη της λίμνης Mälaren, ενός κρίσιμου διαδρόμου που συνδέει την καρδιά της Σουηδίας με τη Βαλτική Θάλασσα. Βασικές γέφυρες, αυτοκινητόδρομοι όπως ο E18 και στρατιωτικές υποδομές επικοινωνιών βρίσκονται όλα σε απόσταση βολής.
Ο Andreas Nyqvist, επικεφαλής του πύργου ελέγχου του αεροδρομίου VST, λέει ότι η κατάσταση τον κάνει να ανησυχεί: «Τίποτα δεν είναι φυσιολογικό σε μια εκκλησία τόσο κοντά στο αεροδρόμιο». Ειδικοί ασφαλείας, όπως ο Patrik Oksanen, πιστεύουν ότι αυτό δεν είναι τυχαίο. «Κοιτάξτε τον χάρτη», προτρέπει. «Η τοποθεσία του ναού δεν έχει να κάνει με τη θρησκεία. Έχει να κάνει με την πρόσβαση – και την επιτήρηση».
Ο ιερέας, το μετάλλιο και το μονοπάτι του χρήματος
Στο επίκεντρο της ιστορίας βρίσκεται ο 68χρονος πατέρας Pavel Makarenko, ο ηγέτης του ναού . Κάποτε φιλικός προς τα μέσα ενημέρωσης, ο Makarenko έχει έκτοτε αποσυρθεί από τα φώτα της δημοσιότητας. Το παρελθόν του περιλαμβάνει καταδίκη για λογιστική απάτη, που συνδέεται με ρωσική εμπορική εταιρεία της Λευκορωσίας και φερόμενους δεσμούς με τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες.
Σε μια ιδιαίτερα αποκαλυπτική ανατροπή, ο Makarenko φέρεται να τιμήθηκε με μετάλλιο υπηρεσίας από την υπηρεσία εξωτερικών πληροφοριών της Ρωσίας, SVR, κατά τη διάρκεια των εγκαινίων του ναού το 2023. Οι ειδικοί ασφαλείας επιβεβαιώνουν ότι το μετάλλιο φαίνεται αυθεντικό.
Παρόντες στα εγκαίνια ήταν επίσης σημαντικές ρωσικές προσωπικότητες, συμπεριλαμβανομένων διπλωματών και του Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Αντώνιου, κορυφαίου αξιωματούχου του Πατριαρχείου Μόσχας. Η εκδήλωση χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από ένα ίδρυμα, που συνδέεται με το Κρεμλίνο και διευθύνεται από τη Rosatom, την κρατική πυρηνική υπηρεσία της Ρωσίας.
Εκκλησία ή Δούρειος Ίππος;
Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου Μόσχας (ROC MP) δεν είναι ένα συνηθισμένο θρησκευτικό σώμα. Επί μακρόν συνυφασμένο με το Κρεμλίνο, έχει ονομαστεί «όργανο ήπιας δύναμης» – ένα θρησκευτικό μέτωπο με πολιτικό σκοπό.
Οι ειδικοί σημειώνουν ότι ο βουλευτής της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας χρησιμεύει συχνά ως όχημα για τη ρωσική επιρροή στο εξωτερικό, ανοίγοντας εκκλησίες και ΜΚΟ σε στρατηγικές τοποθεσίες. Στην Ουκρανία, ορισμένες ρωσικές ορθόδοξες εκκλησίες φέρεται να χρησιμοποιήθηκαν ως καταφύγια και κρύπτες όπλων. Στη Σουηδία, αξιωματούχοι των μυστικών υπηρεσιών φοβούνται μια παρόμοια ατζέντα.
«Ο βουλευτής της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι μέρος του μηχανισμού εξουσίας του Κρεμλίνου», δήλωσε ο Βλαντιμίρ Λιπαρτελιάνι, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Ντάραμ. «Οι εκκλησίες στο εξωτερικό μπορούν να διπλασιαστούν ως επιχειρησιακές πλατφόρμες».
Ο ναός Västerås δεν είναι ο μόνος . Άλλες προσπάθειες βουλευτών της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας να αποκτήσουν επιρροή στη Σουηδία ακολούθησαν ένα γνωστό μοτίβο – και πυροδότησαν αντιδράσεις.
Το 2019, ο πατέρας Angel, επικεφαλής της παλαιότερης ρωσικής ορθόδοξης εκκλησίας της Σουηδίας στο κέντρο της Στοκχόλμης, απέκρουσε μια απόπειρα κατάληψης από δυνάμεις υπέρ της Μόσχας. Θυμάται μια ξαφνική εισροή νέων αιτήσεων ένταξης, πιθανώς μια προσπάθεια να εγκατασταθεί ηγεσία υπέρ του Κρεμλίνου μέσω ψηφοφορίας. «Προσπάθησαν να οργανώσουν πραξικόπημα», είπε.
Αλλού στο προάστιο Aspudden της Στοκχόλμης, ένα μικρό ξύλινο παρεκκλήσι – St. Sigfrids – ξεπεράστηκε το 2020, αφού οι ενοικιαστές του από τον βουλευτή της ROC αρνήθηκαν να φύγουν. Οι κλειδαριές άλλαξαν, οι λογαριασμοί πάγωσαν και ανακαλύφθηκε μια κρυφή κάμερα. Μόνο μετά από τέσσερα χρόνια και νομική παρέμβαση οι αρχικοί φροντιστές ανέκτησαν τον έλεγχο.
«Έκλεψαν αυτή την εκκλησία», δήλωσε ο εθελοντής πάστορας Kåre Strindberg. «Ξέχασαν την έβδομη εντολή: Ου κλέψεις».
Ένα ευρύτερο μοτίβο
Η Σουηδία δεν είναι η μόνη που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Το 2023, η Βουλγαρία απέλασε τον επικεφαλής του Πατριαρχείου Μόσχας για υποψία κατασκοπείας. Στις ΗΠΑ, το FBI εξέδωσε προειδοποίηση σχετικά με τις ορθόδοξες εκκλησίες που ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν ως κάλυψη για Ρώσους πράκτορες.
Στη Σουηδία, οι αρχές έχουν πλέον περικόψει τη δημόσια χρηματοδότηση σε όλες τις εκκλησίες, που συνδέονται με το Πατριαρχείο Μόσχας. Η πόλη Västerås εξετάζει το ενδεχόμενο απαλλοτρίωσης της γης, στην οποία βρίσκεται η εκκλησία, επικαλούμενη κινδύνους για την εθνική ασφάλεια.
Ωστόσο, ο χάρτης των προγραμματισμένων ευρωπαϊκών «έργων» του βουλευτή της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας συνεχίζει να επεκτείνεται. Τουλάχιστον δώδεκα βρίσκονται σε εξέλιξη, εγείροντας επείγοντα ερωτήματα σχετικά με το πώς οι ανοικτές κοινωνίες θα πρέπει να ανταποκριθούν σε αυτό που ορισμένοι αποκαλούν «θρησκευτική κατοχή».
Προς το παρόν, ο ναός της Παναγίας του Θεού του Καζάν βρίσκεται πίσω από χαλύβδινους φράχτες και φιμέ παράθυρα, ο ιερέας της απρόσιτος και ο σκοπός της όλο και πιο ασαφής. Τα πουλιά εξακολουθούν να κελαηδούν στο λιβάδι, αλλά το βουητό των κοντινών ασκήσεων του ΝΑΤΟ και το σφύριγμα των καμερών παρακολούθησης υπενθυμίζουν στους ντόπιους ότι δεν είναι όλα τόσο ειρηνικά όσο φαίνονται.
Καθώς η Σουηδία βαδίζει εντός του ΝΑΤΟ και αντιμετωπίζει κλιμακούμενες εντάσεις με τη Μόσχα, ένας ναός κοντά σε ένα ήσυχο δασικό μονοπάτι μπορεί να χρησιμεύσει ως σύμβολο – και προειδοποίηση – των σιωπηλών μαχών που διεξάγονται σε κοινή θέα.
——————————————————————
France 24: Αποκλειστική έρευνα: Είναι η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία στη Σουηδία πλατφόρμα κατασκοπείας;
Από την κατασκοπεία μέχρι τον υβριδικό πόλεμο, το France 24 ερευνά ένα ρωσικό ορθόδοξο ναό στη Σουηδία που είναι ύποπτος ότι είναι μια πλατφόρμα για τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες. Οι δημοσιογράφοι μας έχουν ανακαλύψει τουλάχιστον τρεις περιπτώσεις μαχών για επιρροή γύρω από ναούς και έχουν μιλήσει με βασικούς μάρτυρες.
Αυτή η έρευνα δείχνει πώς ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Πατριάρχης της Μόσχας Κύριλλος χρησιμοποιούν τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία για να επεκτείνουν την επιρροή τους στη Σουηδία. Η έρευνα της ομάδας μας επικεντρώθηκε στην εκκλησία Vasteras, που βρίσκεται κοντά σε στρατηγικό αεροδρόμιο.
Πηγή: ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ
