Γράφει ο Πέτρος Ούτσης
Το 2015, η Ελλάδα αντιμετώπισε μια σημαντική αύξηση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, με το 84% του συνόλου των αφίξεων στη Μεσόγειο να περνάει από τη χώρα. Αυτό οδήγησε σε μια κρίση στην υποδοχή και διαχείριση των ανθρώπων που έφταναν, καθώς και σε αυξημένη πίεση στους κρατικούς πόρους και τις υποδομές. Η χώρα δέχτηκε περισσότερους από 836.000 πρόσφυγες και μετανάστες με το 60% αυτών να προέρχεται από την Συρία. Η Ελλάδα αναγκάστηκε να διαχειριστεί μια πρωτοφανή κατάσταση με περιορισμένους πόρους (χρονιά δημοψηφίσματος και κρίσης), ενώ παράλληλα προσπαθούσε να εξασφαλίσει αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για τους πρόσφυγες και μετανάστες.
Εκείνη την περίοδο τα σημεία υποδοχής ήταν δέκα ελληνικά νησιά . Η Λέσβος , η κύρια πύλη εισόδου καθώς υποδέχτηκε μισό εκατομμύριο ανθρώπους (506.919), η Χίος, η οποία υποδέχθηκε 120.556 ανθρώπους, η Σάμος, με 73.134, η Κως (58.503), η Λέρος με (31.618), το Αγαθονήσι με (31.226), η Κάλυμνος με (9.755), η Σύμη (3.984), η Κρήτη (896) και η Τήλος (876).
2014-2017: Η Ρωσία βομβαρδίζει πόλεις στην Συρία για να αποσταθεροποιήσει την Ευρώπη
Από το 2011 που ξεκίνησε ο εμφύλιος στην Συρία, η Μόσχα στάθηκε στο πλευρό του Άσαντ για τρεις πολύ σημαντικούς λόγους. Ο πρώτος αφορούσε την παρουσία της στην Μεσόγειο δια της ναυτικής βάσης στην Ταρτούς. Η Ταρτούς είναι [ήταν;] σημείο επισκευής και Logistics του ρωσικού πολεμικού ναυτικού, μια βάση που επιτρέπει στα πολεμικά πλοία της Ρωσίας που χρειάζονται επισκευή από ένα ταξίδι προς στις βάσεις τους στη Μαύρη Θάλασσα μέσω των Τουρκικών Στενών.
Ο δεύτερος λόγος ήταν η επιβράδυνση των ΗΠΑ και ΝΑΤΟ να ισχυροποιήσουν την θέση τους στην Ανατολική Ευρώπη και την Βόρεια Θάλασσα μετά την κατάληψη της Κριμαίας από την Μόσχα. . Η εμπλοκή της Ρωσίας στον Συριακό εμφύλιο -ειδικά μετά το 2013- είχε ως στόχο να έρθει στο Νότια σύνορα του NATO ώστε να εγκλωβίσει διπλωματικό και οικονομικό κεφάλαιο της ΗΠΑ και Συμμάχων της.
Ο τρίτος λόγος ήταν η ματαίωση όλων των ενεργειακών έργων που είχαν δρομολογηθεί με προϋπόθεση την πτώση του Άσαντ από ένα φιλοδυτικό και φιλοαραβικό (Σαουδική Αραβία – ΗΑΕ ) καθεστώς. Τέτοια έργα θα ήταν ο Αραβικός αγωγός και ο αγωγός Κατάρ – Τουρκίας, οι οποίοι θα μετέφεραν φυσικό αέριο από τις χώρες του Περσικού Κόλπου στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας. Η ματαίωση αυτής της εξέλιξης ήταν ζωτική για την Ρωσία (και το Ιράν βλέπε στήριξη Άσαντ) για επίσης τρεις βασικούς λόγους. Πρώτος και κύριος ήταν η απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Αν είχε συμβεί αυτό η Μόσχα δεν θα μπορούσε να εκβιάσει και να απειλήσει την Ευρώπη όπως έκανε και κάνει με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο δεύτερος είναι ο Νότιος Διάδρομος (TANAP – TAP) ο οποίος εφαρμόζει την πολιτική Κίσινγκερ Κόψτε την Ρωσία από τα Πετρέλαια της Κασπίας και ο τρίτος λόγος είναι η Τουρκία. Αν είχε πέσει ο Άσαντ η Τουρκία και είχε γίνει Ενεργειακός Κόμβος για όλη την Ευρώπη και ταυτόχρονα θα μπορούσε να απεξαρτηθεί από το φυσικό αέριο. Σήμερα ο Νότιος Διάδρομος (κοιτάσματα Αζερμπαϊτζάν) συμμετέχει στην απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο και ταυτόχρονα δίνει σημαντικό ρόλο στην Ελλάδα για την ενεργειακής πολιτικής από τα Βαλκάνια μέχρι την Ουκρανία.
Αυτό το σύνολο δεν θα μπορούσε να το αντιμετωπίσει η Ρωσία παρά με ένα άλλο σύνολο ενεργειών όπως, δολιοφθορές σε υποδομές και υβριδικές επιχειρήσεις αποσταθεροποίησης της Ευρώπης. Ανάμεσα στις υβριδικές επιχειρήσεις ήταν [εξακολουθεί να είναι] και η μετατροπή της προσφυγικής κρίσης σε όπλο. Τον Φεβρουάριο ο Αμερικανός στρατηγός Φίλιπ Μπρίντλοβ, επικεφαλής των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, κατηγόρησε τη Ρωσία ότι εργάζεται ενεργά για να επιδεινώσει τις ροές προσφύγων σε μια προσπάθεια αποσταθεροποίησης και καταστροφής της ΕΕ. Σε κατάθεση ενώπιον της Επιτροπής Ενόπλων Δυνάμεων της Βουλής ανέφερε: «Μαζί, η Ρωσία και το καθεστώς Άσαντ χρησιμοποιούν σκόπιμα τη μετανάστευση από τη Συρία ως όπλο. Σε μια προσπάθεια να κατακλύσουν τις ευρωπαϊκές δομές και να διασπάσουν την ευρωπαϊκή αποφασιστικότητα. «Η Ρωσία και το καθεστώς Άσαντ σκόπιμα οπλίζουν τη μετανάστευση από τη Συρία. Σε μια προσπάθεια να κατακλύσουν τις ευρωπαϊκές δομές και να διασπάσουν την ευρωπαϊκή αποφασιστικότητα» και κατέληξε, «βλέπω στη Συρία, σε μέρη όπως το Χαλέπι και άλλα αυτό που θα ονόμαζα απολύτως αδιάκριτους, άστοχους βομβαρδισμούς να καταστρέφουν μεγάλα τμήματα μιας πόλης. Αυτό δεν φαίνεται να είναι – για μένα να είναι εναντίον οποιουδήποτε συγκεκριμένου στρατιωτικού στόχου, επειδή τα όπλα που χρησιμοποιούν δεν έχουν καμία ικανότητα να χτυπήσουν συγκεκριμένους στόχους. Είναι μη κατευθυνόμενα όπλα. Και αυτό που έχω δει στο καθεστώς Άσαντ από την αρχή, όταν άρχισαν να χρησιμοποιούν βόμβες-βαρέλια που δεν έχουν απολύτως καμία στρατιωτική χρησιμότητα. Είναι μη κατευθυνόμενες και άστοχες και αυτό που έχουν σχεδιαστεί να κάνουν είναι να τρομοκρατούν το κοινό και να το βάζουν στο δρόμο. Ο Άσαντ χρησιμοποιεί αέριο χλωρίου και άλλες χημικές προσεγγίσεις σε αυτές τις ίδιες βόμβες-βαρέλια. Και πάλι, σχεδόν μηδενική στρατιωτική χρησιμότητα. Σχεδιασμένα για να φέρουν τους ανθρώπους στο δρόμο και να τους κάνουν πρόβλημα κάποιου άλλου. Να τους βάλουν στο δρόμο, να τους κάνουν πρόβλημα για την Ευρώπη, ώστε να την προσαρμόσουν στη θέληση του πού θέλουν να βρίσκονται.»
Σε ερώτηση αν πιστεύει ότι οι Ρώσοι χρησιμοποιούν το ζήτημα των προσφύγων ως μέσο για να διαλύσουν την ΕΕ. Και πάλι ο Μπρίντλοβ απάντησε: «Αυτά τα αδιάκριτα όπλα που χρησιμοποιούνται τόσο από τον Μπασάρ αλ Άσαντ όσο και η μη ακριβής χρήση όπλων από τις ρωσικές δυνάμεις δεν μπορώ να βρω κανέναν άλλο λόγο γι’ αυτά παρά να προκαλέσουν την μετακίνηση των προσφύγων και να τους καταστήσουν πρόβλημα κάποιου άλλου»
Υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει την προσφυγική κρίση για πολιτικούς σκοπούς, στο βαθμό που το Κρεμλίνο επιδιώκει να αξιοποιήσει τις πολιτικές διαιρέσεις μέσα στην ΕΕ μέσω προπαγάνδας και εκστρατειών επιρροής [βλέπε Ουγγαρία – Ορμπάν]. Ένα παράδειγμα αυτού είναι η φερόμενη υπόθεση βιασμού ενός 13χρονου Γερμανορωσικού κοριτσιού, γνωστής ως Λίζα Φ., η οποία ισχυρίστηκε ότι βιάστηκε για 30 ώρες συνεχόμενα μετά την απαγωγή της από μετανάστες, κάτι που, σύμφωνα με τις γερμανικές αρχές, δεν συνέβη ποτέ. Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα που χρησιμοποιήθηκε από δίκτυα στο εσωτερικό της Ελλάδας ήταν η υπόθεση της «Μικρής Μαρίας» στον Έβρο με προφανή στόχο να πλήξει την εικόνα της ελληνικής κυβέρνησης.
Ο Χάφταρ, η Ρωσία και οι πρώην της Wagner
Η βάση της Ταρτούς δεν εξυπηρετούσε μόνο το ρωσικό πολεμικό ναυτικό αλλά ήταν και ένα προγεφύρωμα για την δράση της Ρωσίας στην Βόρεια και Κεντρική Αφρική μέσω της Wagner του Πριγκόζιν. Ο Όμιλος Wagner είναι ένα βασικό στρατηγικό εργαλείο που διευκολύνει τη συνεργασία της Ρωσίας με αφρικανικές κυβερνήσεις, παρέχοντας πολιτική, στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη στα κράτη-πελάτες του, όπως η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, η Λιβύη (Χάφταρ) και το Μάλι. Λόγω της διπλωματικής απομόνωσης και των δυτικών κυρώσεων μετά τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η σημασία της αφρικανικής ηπείρου στην εξωτερική πολιτική της Ρωσίας έχει αυξηθεί. Τα τελευταία χρόνια, η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες της Wagner ως εναλλακτική λύση στις δυτικές ένοπλες δυνάμεις και ως μέσο πρόσβασης σε οικονομικούς πόρους μέσω του οργανωμένου εγκλήματος, συμπεριλαμβανομένου του λαθρεμπορίου όπλων και φυσικών πόρων. Ταυτόχρονα, ο Όμιλος Wagner έχει ιδιαίτερη σημασία για τα αφρικανικά αυταρχικά καθεστώτα, καθώς αποτελεί μέρος ενός συνόλου εργαλείων προβολής ισχύος που είναι απαραίτητο για την ύπαρξή τους.
Με τα έσοδα από αυτές τις δραστηριότητες η Μόσχα χρηματοδοτεί την Ομάδα Wagner, τον πόλεμο στην Ουκρανία αλλά και πρόσφυγες με προορισμό την Ευρώπη και ειδικά την Ελλάδα. Όπως και στην περίπτωση της περιόδου 2014-2020, η Μόσχα πιστεύει πως μπορεί να επηρεάσει την διακυβέρνηση της Ελλάδας μέσω του προσφυγικού. Από την μια τα δίκτυα της στις αριστερές οργανώσεις να πιέζουν για τα ανθρώπινα δικαιώματα και από την άλλη τα δίκτυα της στα ακροδεξιά κόμματα και εκκλησία να πιέζουν μέσω του φόβου του Ισλάμ.
«Χαφ[τάρηδ]ες»
Την ώρα που γράφεται το κείμενο αυτό ο Χάφταρ ως ανεπιθύμητους και εκδιώκει από την ανατολική Λιβύη τους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης – μεταξύ αυτών και τον Έλληνα υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου Θάνο Πλεύρη – το καθεστώς Χάφταρ, που εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία κάνει λόγο για καταχρήσεις των Υπουργών Εσωτερικών της Ιταλίας, της Ελλάδας, της Μάλτας και του Επιτρόπου Μετανάστευσης της ΕΕ.
Το προηγούμενο διάστημα τα δίκτυα της Μόσχας στην Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα αυτά που αναλύουν και πιθανολογούν, προσπάθησαν να πείσουν την κοινή γνώμη πως πίσω από την στάση του Χάφταρ βρίσκεται η Τουρκία, κάτι που ακούστηκε μόνο στην Ελλάδα αφήνοντας έκπληκτους και τους Τούρκους. Η μόνη αλήθεια είναι πως πίσω από τον εκβιαζόμενο πλέον Χάφταρ είναι η Ρωσία.
Τον Μάϊο ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν υποδέχτηκε τον Χαλίφα Χάφταρ, καθώς η Μόσχα συνεχίζει αρχίζει προβάλλει την αυξανόμενη επιρροή της στη Λιβύη και τις φιλοδοξίες της στην υπόλοιπη Αφρική. Μετά την αποτυχία στην Συρία ο Πούτιν βρίσκει το επόμενο προγεφύρωμα στην Μεσόγειο και αυτό δεν είναι άλλο από την Λιβύη του Χάφταρ.
Η Γενική Διοίκηση του LNA ανέφερε στη σελίδα της στο Facebook ότι ο Χάφταρ και ο Μπελούσοφ συζήτησαν «τις τελευταίες περιφερειακές εξελίξεις, καθώς και τρόπους ενίσχυσης της στρατιωτικής συνεργασίας και συντονισμού των προσπαθειών σε μια σειρά από ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος».
Τον επόμενο μήνα στην Λιβύη έφτασε μια μεγάλη ποσότητα στρατιωτικής βοήθειας από την Ρωσία
Πηγή: viadiplomacy.gr
